ในปี พ.ศ. 2562 เป็นปีที่มีการปฏิรูปกระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ด้วยการจัดตั้งกระทรวงใหม่เป็น “กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม” โดยมีการจัดภารกิจด้านการวิจัยและพัฒนาและการใช้ประโยชน์จากผลงานวิจัย เพื่อสร้างความเชื่อมโยงและเพิ่มประสิทธิภาพของหน่วยงานวิจัยและหน่วยส่งเสริมนวัตกรรม รวมถึงมีการปรับระบบและกลไกการทำงานของหน่วยงานให้สามารถดำเนินกิจการอย่างคล่องตัว มีประสิทธิภาพ และโปร่งใส เพื่อการพัฒนาประเทศไทยไปสู่การเป็นประเทศพัฒนาแล้วตามแนวนโยบายประเทศไทย 4.0 การวิจัยและพัฒนาเพื่อสร้างองค์ความรู้ด้านวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรม ซึ่งเป็นสิ่งสำคัญที่จะนำไปสู่การนำผลงานวิจัยและพัฒนาไปใช้ประโยชน์ และการสร้าง ความสามารถในการแข่งขันทางเศรษฐกิจของประเทศ อันจะก่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดต่อการพัฒนาประเทศ

สารจากประธานกรรมการบริหาร คณะกรรมการบริหารศูนย์นาโนเทคโนโลยีแห่งชาติ ซึ่งประกอบด้วยผู้ทรงคุณวุฒิทั้งจากหน่วยงานภาครัฐและภาคเอกชน มีบทบาทสำคัญในการสะท้อนความเห็นต่อนโยบาย แผนงาน โครงการและทิศทาง การดำเนินงานของนาโนเทค เพื่อนำวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีและนวัตกรรม (วทน.) สร้างผลกระทบในเชิงเศรษฐกิจและสังคม ตลอดจนให้คำปรึกษาและเสนอแนะเพื่อตอบโจทย์สำคัญของประเทศในรูปองค์ความรู้ เครือข่าย ตลอดทั้งการถ่ายทอดเทคโนโลยีไปสู่ภาคเอกชนและการนำผลงานวิจัยไปใช้ในเชิงสาธารณประโยชน์อย่างต่อเนื่อง

การดำเนินงานในปี 2562 นาโนเทคมุ่งเน้นงานวิจัยและพัฒนา การถ่ายทอดผลงานวิจัยเพื่อการนำไปใช้ประโยชน์ในภาคอุตสาหกรรมและสาธารณประโยชน์ในระดับชุมชน การสร้างเครือข่ายเพื่อการวิจัยและพัฒนาทั้งในและต่างประเทศ การสร้างความเข้มแข็งทางวิชาการ การสร้างและพัฒนากำลังคนด้านนาโนเทคโนโลยี ตลอดจนการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานและสร้างความตระหนักทางด้านความปลอดภัยทางด้านนาโนเทคโนโลยี

ในนามของประธานคณะกรรมการบริหารศูนย์นาโนเทคโนโลยีแห่งชาติ ขอขอบคุณผู้บริหาร นักวิจัย และบุคลากรทุกท่าน รวมทั้ง หน่วยงานพันธมิตรทั้งภาครัฐ เอกชน องค์กรไม่แสวงผลกำไร และมหาวิทยาลัย ที่ร่วมผลักดันการดำเนินงานและสร้างความเข้มแข็งในการสร้างสรรค์ผลงานวิจัยและพัฒนาด้านนาโนเทคโนโลยีของประเทศไทยให้มีความก้าวหน้าเป็นองค์กรวิจัยและพัฒนาด้านนาโนเทคโนโลยีชั้นนำที่สร้างคุณประโยชน์ให้กับประเทศและมนุษยชาติ

ศ.ดร.ไพรัช ธัชยพงษ์

ประธานกรรมการบริหาร

ศูนย์นาโนเทคโนโลยีแห่งชาติ

เพื่อให้สอดรับกับการจัดตั้งกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) และเป้าหมายการพัฒนาประเทศด้วยเศรษฐกิจฐานนวัตกรรมยุทธศาสตร์ชาติ และการขับเคลื่อนการพัฒนาประเทศภายใต้แนวทาง “ประเทศไทย 4.0” สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) จึงกำหนดขอบเขตภาระงานให้สอดคล้องกับภารกิจที่ต้องปรับตามสภาพแวดล้อมและภารกิจใหม่ ประกอบด้วย 7 กลุ่มภารกิจ ได้แก่ 1) กลุ่มวิจัย วทน. 2) กลุ่มบริหาร Research Development Innovation (RDI) 3) กลุ่มสร้างเสริมความสามารถในการแข่งขัน 4) กลุ่มสร้างเสริมความสามารถเกษตรชุมชน 5) กลุ่มบริหารและส่งเสริมเขตนวัตกรรม 6) กลุ่มพัฒนาและสร้างเสริมบุคลากรวิจัย และ 7) กลุ่มบริหาร สนับสนุน และ Shared Service

นาโนเทคในฐานะที่เป็นหน่วยงานภายใต้สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม จึงได้ทบทวนและวางแผนการทำงานเพื่อจัดทำแผนกลยุทธ์การวิจัยพัฒนาให้สอดคล้องกับบทบาทและภารกิจของ สวทช. โดยมีการปรับปรุงโครงสร้างองค์กรตามสายงานที่เกี่ยวข้อง เมื่อวันที่ 1 กรกฎาคม 2562

การดำเนินงานของนาโนเทคตามแผนแม่บทศูนย์นาโนเทคโนโลยีแห่งชาติ พ.ศ. 2560-2564 ในปีงบประมาณ 2562 ได้ดำเนินงานวิจัยและพัฒนามุ่งเน้นการวิจัยและพัฒนาด้านนาโนเทคโนโลยีผ่านกลไกการสร้างเครือข่ายการวิจัยและพัฒนาด้านนาโนเทคโนโลยี ระยะที่ 3 โดยสนับสนุนให้เกิดการสร้างงานวิจัยร่วมกันระหว่างนาโนเทคกับมหาวิทยาลัย รวมทั้งผู้ใช้ประโยชน์จากภาครัฐและเอกชน เพื่อขยายฐานเทคโนโลยีและต่อยอดผลงานวิจัยไปใช้ประโยชน์เชิงพาณิชย์และสาธารณประโยชน์ รวมทั้งได้ดำเนินงานวิจัยและพัฒนาด้านนาโนเทคโนโลยีที่มุ่งเน้นการสร้างผลกระทบเชิงเศรษฐกิจ และสังคม การสร้างความเข้มแข็งทางวิชาการและความสามารถในการถ่ายทอดเทคโนโลยี โดยการนำผลงานวิจัยและองค์ความรู้ไปประยุกต์ใช้ในภาคการผลิต ภาคบริการ ภาคการเกษตร และภาคชุมชน จำนวน 36 โครงการ บทความตีพิมพ์ในวารสารวิชาการ จำนวน 101 เรื่อง ต้นแบบ เชิงพาณิชย์/สาธารณประโยชน์ จำนวน 10 ต้นแบบ รางวัลด้านวิจัย/วิชาการในระดับชาติและระดับนานาชาติ จำนวน 25 รางวัล ยื่นจดทรัพย์สินทางปัญญา จำนวน 108 รายการ และผลกระทบเศรษฐกิจหรือสังคมจากผลงานวิจัยที่นำไปใช้ประโยชน์ในปี 2562 คิดเป็นมูลค่า 3,543 ล้านบาท

พร้อมกันนี้ นาโนเทคได้สร้างความร่วมมือกับสถาบันวิจัยทั้งในและต่างประเทศเพื่อแลกเปลี่ยนองค์ความรู้การวิจัยและพัฒนาด้านนาโนเทคโนโลยี ซึ่งเป็นกลยุทธ์ความร่วมมือที่สำคัญ ด้านวิชาการ การพัฒนาบุคลากรและการถ่ายทอดผลงานวิจัย นาโนเทคทำงานวิจัยร่วมกับเครือข่ายการวิจัยและพัฒนาด้านนาโนเทคโนโลยีระยะที่ 3 หรือ Research Network of Nanotechnology (RNN) ซึ่งประกอบด้วย 11 หน่วยเครือข่าย ใน 7 มหาวิทยาลัยของประเทศ ได้แก่ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 3 เครือข่าย (ด้านสิ่งแวดล้อม ด้านอาหารและการเกษตร ด้านวัสดุนาโน ที่มีโครงสร้างและสมบัติพิเศษ) มหาวิทยาลัยมหิดล 3 เครือข่าย (ด้านชุดตรวจนาโนเทคโนโลยีเพื่อการใช้จริงทางคลินิก ด้านเวชศาสตร์นาโนวินิจฉัยพร้อมรักษา ด้านวัสดุนาโนและระบบอัจฉริยะ) มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี 1 เครือข่าย (ด้านนวัตกรรมนาโนเซนเซอร์สำหรับการใช้งานเพื่อการมอนิเตอร์ด้านสุขภาพ) มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ 1 เครือข่าย (ด้านตัวเร่งปฏิกิริยาและวัสดุนาโนเพื่อพลังงานและสิ่งแวดล้อมที่ยั่งยืน) มหาวิทยาลัยขอนแก่น 1 เครือข่าย (ด้านนวัตกรรมวัสดุนาโนเพื่อพลังงาน) มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี 1 เครือข่าย (ด้านวัสดุนาโนและการวิเคราะห์ขั้นสูง)และสถาบันวิทยสิริเมธี 1 เครือข่าย (ด้านพลังงาน) จากการทําางานร่วมกับเครือข่ายฯ มีโครงการพัฒนางานวิจัยและสามารถบัณฑิตร่วมกันกว่า 35 โครงการ

ส่วนผลงานที่สำคัญร่วมกับพันธมิตรต่างประเทศ ในปี 2562 ได้แก่ การลงนามสัญญาความร่วมมือเพื่อสนับสนุนให้เกิดการวิจัย การแลกเปลี่ยนบุคลากร โครงการร่วมวิจัย งานประชุมวิชาการเพื่อแลกเปลี่ยนเรียนรู้และสนับสนุนให้เกิดการขับเคลื่อนการวิจัย พัฒนา และวิศวกรรม เพื่อมุ่งสู่การสร้างความรู้ใหม่เชิงวิชาการหรือการนําาไปใช้ประโยชน์ในอนาคต

สำหรับกระบวนการภายใน นาโนเทคให้ความสำคัญกับกระบวนการสื่อสารภายใน และการพัฒนาบุคลากรซึ่งเป็นทรัพยากรที่สำคัญขององค์กรในการพัฒนางานวิจัย โดยคําานึงถึงขีดความสามารถ (Competency) ที่ครอบคลุมบุคลากร ในทุกกลุ่ม ทั้งระยะสั้นและระยะยาว เพื่อผลักดันผลงานวิจัยให้ตอบโจทย์ประเทศ และสร้างเสริมขีดความสามารถรองรับการเจริญเติบโตด้านของนาโนเทคโนโลยีที่สอดคล้องกันครบ 4 มิติ คือ Relevance Excellence Visibility และ Impact ดิฉันหวังเป็นอย่างยิ่งว่ารายงานผลการดำเนินงานประจำปีงบประมาณ 2562 ฉบับนี้ จะเป็นประโยชน์ต่อ หน่วยงานทั้งภาครัฐ ภาคเอกชน ภาคการศึกษา ตลอดจนผู้ที่สนใจงานวิจัยและพัฒนาด้านนาโนเทคโนโลยี พร้อมกันนี้ ขอขอบคุณคณะกรรมการบริหารศูนย์นาโนเทคโนโลยีแห่งชาติ นักวิจัย บุคลากร หน่วยงานพันธมิตรทั้งภาครัฐ ภาคเอกชน และหน่วยงานระหว่างประเทศ ในการสนับสนุนและร่วมสร้างสรรค์งานวิจัยและพัฒนาของนาโนเทคให้เป็นที่ประจักษ์

ดร.วรรณี ฉินศิริกุล

ผู้อำนวยการ

ศูนย์นาโนเทคโนโลยีแห่งชาติ