NANOTEC NEWSLETTER

การทำงานท่ามกลางวิกฤตโรคระบาดใหม่อย่าง COVID-19 สร้างความวิตกกังวลให้คนทำงานไม่น้อย แต่ด้วยหน้าที่และความรับผิดชอบ ทำให้หลายคนต้องเดินทางมาทำงานอย่างต่อเนื่อง ศน. จึงเตรียมแผนการดูแลด้านสุขอนามัยและความปลอดภัย ทั้งในด้านอาคารสถานที่ และตัวคน NANOTEC e-Newsletter ฉบับที่ 2 จะพาทุกคนไปร่วมฟัง “พี่ใหม่- ดร.สุธี ผู้เจริญชนะชัย” รองผู้อำนวยการด้านบริหาร ศน. ที่จะมาให้ภาพของนโยบาย การเตรียมงาน และการทำงาน ด้วยความตั้งใจที่จะทำให้ “บ้านหลังนี้” ปลอดภัย ให้คน ศน.ทุกคนวางใจ และมั่นใจที่จะเข้ามาในบ้านหลังนี้     Crisis creates opportunity Be calmly ready for the future Sincerely care for one another The power of WE will all win ดร.สุธี ผู้เจริญชนะชัย     ณ เวลานี้คงไม่มีใครไม่รู้จัก COVID-19 […]

หมวกแรงดันลบ Negative Pressure Helmet   “ที่เราทำ ไม่ใช่เพราะเราพร้อม แต่เพราะเราสู้!” คำบอกเล่าเมื่อถูกถามถึงที่มาของงานชิ้นนี้จากปากของ ดร.ไพศาล ขันชัยทิศ ห้องปฏิบัติการทีมวิจัยเข็มระดับนาโน กลุ่มวิจัยวัสดุตอบสนองและเซ็นเซอร์ระดับนาโน ศูนย์นาโนเทคโนโลยีแห่งชาติ (ศน.) สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) ในฐานะหัวหน้าทีมพัฒนาหมวกแรงดันลบ (Negative Pressure Helmet) 1 ใน 7 งานวิจัยบรรเทาวิกฤตการณ์ Covid-19 การแก้วิกฤตนี้ในระดับชาติอาจจะเป็นสงครามที่ยืดเยื้อ ตราบเท่าที่เรายังไม่มีวัคซีนป้องกันหรือยารักษา เราอาจต้องใช้ชีวิตแบบนี้ไปอย่างน้อย 18 เดือน เมื่อกลับมามองงานที่เราทำอยู่ ก็ตัดสินใจที่จะสร้างนวัตกรรมเพื่อตัด “วงจร” ความยืดเยื้อนี้ออกไป เพราะทีมวิจัยเราทำอุปกรณ์ทางการแพทย์อยู่แล้ว เราจึงคุ้นชินกับการบริหารจัดการความเสี่ยง อย่างกรณีของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 หรือ Covid-19 ทำให้ทุกคนตั้งคำถามตลอดเวลาว่า เราติดหรือยัง นับเป็นความไม่แน่นอน ซึ่งเราบริหารจัดการไม่ได้ วิธีคิดของพวกเราก็คือ ปรับเปลี่ยนความไม่แน่นอนที่ว่าให้กลายเป็นความเสี่ยงแล้วจึงบริหารจัดการได้ หลักการนี้เป็นพื้นฐานทั่วไปในการประดิษฐ์นวัตกรรมทางการแพทย์ ทีมเราจึงออกแบบหมวกแรงดันลบนี้ ที่จะช่วยลดการแพร่กระจายเชื้อ โดยแปรผู้คนในกลุ่มเฝ้าระวัง ให้ไม่มีโอกาสแพร่เชื้อ ด้วยแนวคิดหลักคือ ราคาถูก ประกอบง่าย […]

ระบบ AI สำหรับช่วยคัดกรองภาวะปอดอักเสบจากเชื้อ COVID-19 จากภาพถ่าย x-ray “ปัญญาประดิษฐ์จากการรวมกลุ่มผู้เชี่ยวชาญเฉพาะด้าน เพื่อสร้างตัวช่วยให้แพทย์วินิจฉัยได้รวดเร็วและแม่นยำขึ้น เสริมกำลังให้บุคลากรทางการแพทย์รับมือและยุติการระบาดนี้” สถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) ทวีความรุนแรงขึ้น โดยมีจำนวนผู้ป่วยติดเชื้อทั่วโลกเพิ่มสูงขึ้นเรื่อยๆ ในขณะที่บุคลากรทางการแพทย์มีจำนวนจำกัด ส่งผลให้มีผู้ป่วยจำนวนมากต้องเสียชีวิตลง จึงมีความจำเป็นต้องพัฒนาระบบคัดกรองและช่วยวินิจฉัยผู้ติดเชื้อที่มีความแม่นยำและรวดเร็ว เพื่อชะลออัตราการแพร่เชื้อในกลุ่มประชากร ส่งผลให้ผู้ป่วยติดเชื้อมีโอกาสได้เข้ารับการรักษาเร็วยิ่งขึ้น การใช้ภาพถ่าย x-ray ทรวงอกในการช่วยวิเคราะห์การติดเชื้อไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่ได้ถูกนำไปใช้อย่างกว้างขวางในหลายประเทศ รวมถึงประเทศไทยด้วย อย่างไรก็ตาม การวินิจฉัยโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) ด้วยภาพถ่ายทางการแพทย์ดังกล่าวในระยะฉุกเฉินนี้ อาจไม่แม่นยำเท่าที่ควร เนื่องจากการวินิจฉัยโรคอุบัติใหม่เหล่านี้จำเป็นต้องอาศัยประสบการณ์และความชำนาญของแพทย์ผู้ทำการวินิจฉัย “ระบบ AI สำหรับช่วยคัดกรองภาวะปอดอักเสบจากเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 จากภาพถ่าย x-ray” จึงเกิดขึ้นโดยทีมวิจัยจาก ศน. ศอ. (โดยศูนย์ ThaiSC) และโรงพยาบาลรามาธิบดี ซึ่งได้ร่วมมือกันพัฒนาระบบประมวลผลภาพถ่าย x-ray ทรวงอกด้วย AI สำหรับเป็นเครื่องมือช่วยแพทย์วินิจฉัยภาวะปอดอักเสบจากเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ได้อย่างรวดเร็วและแม่นยำมากยิ่งขึ้น เพื่อเป็นการเตรียมพร้อมรับมือการแพร่ระบาดในระยะถัดไปและเป็นกำลังเสริมให้แก่บุคลากรทางการแพทย์ในการยุติการแพร่ระบาดนี้

สเปรย์ฉีดพ่นพื้นผิวกันน้ำและต้านเชื้อโรค “การนำเทคโนโลยีที่พัฒนาขึ้นจากความเชี่ยวชาญที่เรามี ต่อยอดสู่การใช้งานเพื่อตอบโจทย์ความต้องการเร่งด่วนในช่วงเวลาวิกฤต เป็นการใช้ประโยชน์จากงานที่เรามีอยู่ในมือ เพื่อช่วยสังคม และประเทศชาติอีกด้วย” ปัจจุบันการสถานการณ์โรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 หรือโควิด-19 (Covid-19) ทำให้เกิดการตื่นตัวอย่างมากในการป้องกันตัวเองจากการแพร่และรับเชื้อผ่านการหายใจและการสัมผัส หน้ากากอนามัย แอลกอฮอล์ เจลล้างมือ เป็นที่ต้องการของตลาด จนทำให้หน้ากากอนามัยทางการแพทย์กลายเป็นหนึ่งในสินค้าขาดแคลนและไม่เพียงพอต่อใช้งานในโรงพยาบาล การใช้หน้ากากผ้าทดแทนหน้ากากอนามัยทางการแพทย์สำหรับบุคคลทั่วไปที่ไม่ใช่บุคคลกรทางการแพทย์เป็นแนวทางหนึ่งที่จะลดการขาดแคลนหน้ากากอนามัยในปัจจุบัน อย่างไรก็ตาม หน้ากากผ้าโดยทั่วไปมีคุณสมบัติไม่กันน้ำ และสามารถดูดซับละอองฝอยที่กระจายอยู่ในอากาศและเพิ่มโอกาสในการติดเชื้อ ทีมนวัตกรรมเคลือบนาโน ศูนย์นาโนเทคโนโลยีแห่งชาติ (ศน.) สวทช. นำโดย ดร.พิศิษฐ์ คำหน่อแก้ว มีความเชี่ยวชาญในการพัฒนาสารเคลือบกันน้ำสำหรับสิ่งทอและหนังกลับโดยใช้นาโนเทคโนโลยี มีแนวคิดที่จะพัฒนาสเปรย์เคลือบหลากหลายสมบัติ เพื่อเคลือบหน้ากากผ้าและชุดเครื่องแต่งกาย โดยใช้สารเคลือบสามารถทำให้พื้นผิวสิ่งทอมีคุณสมบัติ กันน้ำ กันน้ำมัน และกันฝุ่น ในขนาดเดียวกัน เพื่อลดการเกาะจากละอองฝอยของน้ำ น้ำมัน หรือฝุ่นที่มีเชื้อโรคปะปน โดยสเปรย์พ่นเคลือบดังกล่าวสามารถใช้งานได้ง่ายและไม่เปลี่ยนแปลงสีและรูปร่างของพื้นผิว ปัจจุบัน การกระบวนผลิตสเปรย์พ่นเคลือบดังกล่าวได้รับการพัฒนาขึ้นในศูนย์นาโนเทคโนโลยีแห่งชาติ และสามารถถ่ายทอดให้ภาคเอกชนที่สนใจเพื่อนำไปผลิตและจัดจำหน่ายต่อไป

การพัฒนาเทคโนโลยีระบบนำส่งเพื่อเสริมประสิทธิภาพการนำส่ง nucleic acid vaccine (DNA/mRNA) “เพราะวัคซีนคือการตัดวงจรการระบาดที่เร็วที่สุด การใช้องค์ความรู้และความเชี่ยวชาญที่เรามีจะนำไปสู่นวัตกรรมที่ช่วยไทย ช่วยโลกได้ในอนาคต” ในขณะนี้องค์การอนามัยโลก ได้ประกาศให้การแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่ (SARS-CoV-2) เป็น “การระบาดใหญ่” (pandemic) หลังจากเชื้อลุกลามไปอย่างรวดเร็ว ปัจจุบันไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่แพร่ระบาดไปแล้วในอย่างน้อย 185 ประเทศและดินแดนทั่วโลก ด้วยความรุนแรงของการระบาดดังกล่าว นักวิจัยทั่วโลกจึงต้องเร่งพัฒนาวัคซีนเพื่อตัดวงจรการระบาดให้เร็วที่สุด การพัฒนาวัคซีนในปัจจุบันใช้องค์ความรู้จากการพัฒนาวัคซีนที่มีมาแล้ว โดยใช้กลุ่มสารชีวภัณฑ์เป็นตัวกระตุ้น ได้แก่ อนุภาคไวรัสดัดแปลงพันธุกรรม, อนุภาคไวรัสที่ทำให้อ่อนกำลัง, ชิ้นส่วนของไวรัส, ดีเอ็นเอและอาร์เอ็นเอ เป็นต้น ในการบริหารวัคซีนเข้าสู่ร่างกายมีความจำเป็นต้องใช้พาหะนำส่งหรือระบบนำส่งเพื่อการห่อหุ้มและปกป้องสารชีวภัณฑ์ให้มีฤทธิ์ในการกระตุ้นภูมิคุ้มกันได้มีประสิทธิภาพ ที่ผ่านมาการใช้ viral-based vector เป็นพาหะนำส่ง แต่ยังมีข้อกังวลในแง่ความปลอดภัย ดังนั้นการใช้พาหะที่ไม่ใช่ไวรัส (non-viral vector) จึงเป็นทางออกที่ใช้ในปัจจุบัน อนุภาคนาโน (nanoparticle) จัดเป็น non-viral vector ชนิดหนึ่งที่ใช้มาก ดร.ณัฎฐิกา แสงกฤช นักวิจัยจากห้องปฏิบัติการทีมวิจัยเวชศาสตร์นาโน ศูนย์นาโนเทคโนโลยีแห่งชาติ (ศน.) สวทช. และทีมวิจัย จึงเดินหน้าโครงการ “การพัฒนาระบบนำส่งนาโนเพื่อนำส่งวัคซีนนิวคลีอิกแอซิดต้านโรคโควิด-19” เพื่อพัฒนาระบบนำส่งนาโนสำหรับการนำส่งวัคซีน nucleic […]

ผลิตภัณฑ์ยับยั้งเชื้อจุลชีพสำหรับทำความสะอาดมือและสเปรย์ฉีดพ่นพื้นผิว เพื่อเป็นทางเลือกทดแทนการใช้เอทานอล จากสถานการณ์การระบาดของ “โรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 หรือโควิด-19 (Coronavirus Disease 2019: COVID-19) ซึ่งเกิดจากเชื้อไวรัส SARS-CoV-2 สายพันธุ์ใหม่ ส่งผลให้มีผู้ติดเชื้อจากไวรัสนี้เป็นจำนวนมากทั่วโลกรวมถึงประเทศไทย โรคระบาดนี้สามารถติดต่อผ่านระบบทางเดินหายใจและจากการสัมผัสสารคัดหลั่งหรือละอองฝอยที่มาจากร่างกายของผู้ติดเชื้อ ผ่านการไอ จาม และพูดคุย มาตรการควบคุมและป้องกันการติดเชื้อที่ดี คือ การลดการแพร่กระจายของเชื้อผ่านการสัมผัส เพื่อลดโอกาสการนำเชื้อเข้าสู่ร่างกายผ่านการสัมผัสดวงตา จมูก หรือปาก โดยอาศัยอุปกรณ์สำหรับป้องกันการแพร่และติดเชื้อ ได้แก่ หน้ากากอนามัย และน้ำยาทำความสะอาดมือ ซึ่งผลิตภัณฑ์เจลล้างมือทั่วไป มักมีส่วนผสมของแอลกอฮอล์ที่สามารถออกฤทธิ์ในการยับยั้งเชื้อได้ดี แต่ด้วยแอลกอฮอล์สามารถระเหยได้อย่างรวดเร็ว จึงไม่สามารถคงประสิทธิภาพได้ยาวนาน ทีมวิจัยเล็งเห็นว่าการพัฒนาผลิตภัณฑ์สำหรับทำความสะอาดมือและสเปรย์ฉีดพ่นพื้นผิวแข็งที่ออกฤทธิ์ต้านเชื้อจุลชีพยาวนาน จะช่วยป้องกันการติดเชื้อโรค ผ่านการสัมผัสพื้นผิวต่างๆ และมือ ซึ่งจะช่วยลดการระบาดของโรคได้ จึงเกิดเป็นโครงการความร่วมมือของศูนย์นาโนเทคโนโลยีแห่งชาติ (NANOTEC) และ ศูนย์พันธุวิศวกรรมและเทคโนโลยีชีวภาพแห่งชาติ (BIOTEC) โดยห้องปฏิบัติการนาโนเทคโนโลยีเพื่อคุณภาพชีวิตและเวชสำอาง/กลุ่มวิจัยการห่อหุ้มระดับนาโน (NCAP) ห้องปฏิบัติการไวรัสวิทยาและเซลล์เทคโนโลยี/กลุ่มวิจัยนวัตกรรมสุขภาพสัตว์และการจัดการ (AVIG) นำทีมโดย ดร.อุดม อัศวาภิรมย์ ผู้อำนวยการกลุ่มวิจัยการห่อหุ้มระดับนาโน ทางทีมวิจัยจะพัฒนาสารออกฤทธิ์ที่มีประสิทธิภาพในการฆ่าเชื้อโรค และพัฒนาสูตรตำรับโดยการประยุกต์ใช้เทคโนโลยีการกักเก็บสารสำคัญในระดับนาโน (Nanoformulation) เพื่อเพิ่มความคงตัวและเพิ่มประสิทธิภาพของสารออกฤทธิ์ในการฆ่าเชื้อแบคทีเรีย และไวรัส ซึ่งเป็นสารทางเลือกทดแทนการใช้ […]