Cover Story: NANOTEC Newsletter ฉบับที่ 28 ประจำเดือนพฤษภาคม 2566
ยาโซลิโดรนิก แอซิด (Zoledronic acid; ZA) เป็นยาในกลุ่มบิสฟอสโฟเนต (Bisphosphonate) ที่มีฤทธิ์ยับยั้งการสลายตัวของกระดูก (Osteoclastic bone resorpion) นิยมใช้บำบัดสภาวะสลายตัวของกระดูกอันมีสาเหตุจากมะเร็ง (Osteolytic Bone Metastasis)[1] ปัจจุบันยา ZA ได้รับการรับรองให้ใช้ในการรักษาโรคกระดูกพรุน (Osteoporosis) ทั้งในหญิงวัยหมดประจำเดือนและในผู้ชาย รวมถึงใช้ป้องกันและรักษาโรคกระดูกพรุนจากยาสเตียรอยด์ (Steroid induced osteoporosis) อย่างไรก็ตาม การใช้ ZA ในระยะยาว จะก่อให้เกิดสภาวะแทรกซ้อน เรียกว่า ภาวะกระดูกขากรรไกรตายเนื่องจากยา (medication-related osteonecrosis of the jaw; MRONJ) ซึ่งมักจะเกิดขึ้นหลังการถอนฟัน[2] มีอาการแรกเริ่มคล้ายฟันผุ แต่รักษาไม่หาย จนกระทั่งพบกระดูกโผล่ในช่องปากและไม่มีเนื้อเยื่อปกคลุมเป็นเวลานาน หากร้ายแรงมากอาจจะส่งผลให้กระดูกขากรรไกรหัก ปัจจุบัน ยังไม่มีวิธีมาตรฐานในการรักษาภาวะกระดูกขากรรไกรตายที่สัมพันธ์กับยา ดังนั้นการป้องกันเพื่อลดภาวะดังกล่าวจึงเป็นหนทางที่ดีที่สุด ซึ่งอาจทำได้โดยการใช้วัสดุดูดซับดักจับยา ZA ก่อนที่จะถูกดูดซึมเข้าเซลล์ เช่น การใช้แคลเซียมฟอสเฟตที่ดักจับ ZA ได้ดีและพบว่าไม่เป็นพิษต่อเซลล์ในสัตว์ทดลอง แต่แคลเซียมฟอสเฟตนั้นเป็นวัสดุดูดซับยาที่ประสิทธิภาพไม่สูงนัก เพราะมีพื้นที่ผิวต่ำ ดร.พงษ์ธนวัฒน์ […]