ศูนย์นาโนเทคโนโลยีแห่งชาติ (นาโนเทค) สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) นำโดย ดร.อุดม อัศวาภิรมย์ ผู้อำนวยการกลุ่มวิจัยการห่อหุ้มระดับนาโน นำทีมวิจัยนาโนเทคโนโลยีเพื่อคุณภาพชีวิตและเวชสำอาง ทีมวิจัยโรงงานต้นแบบผลิตอนุภาคนาโนและเครื่องสำอาง และเจ้าหน้าที่งานอาคารสถานที่ พร้อมด้วย นางปิยะฉัตร ใคร้วานิช เบอร์ทัน ผู้อำนวยการฝ่ายพัฒนาพื้นที่และกำลังคน EECi สวทช. ลงพื้นที่ ณ กลุ่มแปรรูปผลิตภัณฑ์จากสมุนไพร บ้านตม ต.สระสี่เหลี่ยม อ.พนัสนิคม จ.ชลบุรี เมื่อวันที่ 4 เมษายน 2566 ถ่ายทอดเทคโนโลยีการพัฒนาผลิตภัณฑ์แชมพูเปลี่ยนสีผมจากสมุนไพรในท้องถิ่น ที่มีประสิทธิภาพสูง มีความคงตัว ย้อมติดสีผมได้ดีขึ้น พร้อมให้คำปรึกษาเรื่องการปรับปรุงพื้นที่อาคารโรงเรือนผลิตเครื่องสำอางให้สอดคล้องกับมาตรฐาน GMP ซึ่งจะนำไปสู่การสร้างมาตรฐาน ความน่าเชื่อถือ และโอกาสทางการตลาดให้กับผลิตภัณฑ์ของชุมชนในอนาคต
กลุ่มแปรรูปผลิตภัณฑ์จากสมุนไพร บ้านตม จังหวัดชลบุรี เป็นการรวมตัวกันของกลุ่มแม่บ้าน ผู้สูงอายุ ที่ต้องการสร้างงานสร้างรายได้ นำไปสู่การสร้างความเข้มแข็งและความเจริญอย่างยั่งยืนให้ชุมชน แบ่งเป็นกลุ่มสมุนไพร จักสาน ขนมไทย และโฮมสเตย์ ปัจจุบันมีสมาชิก 108 คน โดยทางกลุ่มมีการผลิตและจำหน่ายผลิตภัณฑ์จากวัตถุดิบในชุมชน เช่น ผลิตภัณฑ์พอกหน้า, แชมพูมะกรูด, น้ำมันนวดตัวเพื่อสุขภาพ, ครีมหมักผมอัญชัน โดยสืบเนื่องจากการลงพื้นที่เพื่อรับฟังปัญหาด้านการผลิตและการพัฒนาผลิตภัณฑ์สมุนไพรของนาโนเทค และ EECi ทางชุมชนบ้านตมต้องการให้ช่วยพัฒนาปรับปรุงสูตรแชมพูเปลี่ยนสีผมจากใบครามและเทียนกิ่งให้มีความคงตัว และมีประสิทธิภาพในการเปลี่ยนสีผมได้เร็วขึ้น
ดร.อรทัย ล้ออุทัย นักวิจัยทีมวิจัยนาโนเทคโนโลยีเพื่อคุณภาพชีวิตและเวชสำอาง ศึกษาพบว่า องค์ประกอบของสูตรที่ชุมชนใช้ในการผลิตแชมพูเปลี่ยนสีผมนั้น มีคุณสมบัติชะล้างทำความสะอาดมากกว่าการส่งเสริมให้เส้นผมติดสี จึงทำการปรับปรุงสูตรตำรับให้เหมาะสม เพื่อให้ได้ผลิตภัณฑ์แชมพูเปลี่ยนสีผมที่มีความคงตัว และมีประสิทธิภาพในการย้อมติดสีผมได้ดีขึ้น จึงนำมาสู่การจัดอบรมเชิงปฏิบัติการการถ่ายทอดเทคโนโลยีในครั้งนี้ โดยมีสมาชิกกลุ่มแปรรูปผลิตภัณฑ์จากสมุนไพร บ้านตม ที่เกี่ยวข้องกับกระบวนการผลิตแชมพูเข้าร่วมรับฟังจำนวน 13 ท่าน
การจัดอบรมเชิงปฏิบัติการการถ่ายทอดเทคโนโลยี เรื่อง การพัฒนาผลิตภัณฑ์แชมพูเปลี่ยนสีผม นี้ เป็นการดำเนินงานภายใต้โครงการพัฒนาสารสกัด/สารสกัดมาตรฐานและพัฒนาผลิตภัณฑ์จากพืชสมุนไพรด้วยนาโนเทคโนโลยี ซึ่งเป็นหนึ่งในโครงการย่อยของชุดโครงการ “การพัฒนาสารสกัดและผลิตภัณฑ์จากพืชสมุนไพร ณ พื้นที่เขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออก (EEC)” ได้รับการสนับสนุนงบประมาณจากแผนงานบูรณาการพัฒนาภาคการเกษตรเขตพิเศษภาคตะวันออก (EEC) ประจำปี 2565 สนับสนุนการจัดทำแผนและคำของบประมาณ โดย สำนักงานคณะกรรมการนโยบายเขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออก (สกพอ.) และ สวทช.
นอกจากนี้ ทางชุมชนฯ ยังมีความต้องการการสนับสนุนเพื่อก้าวข้ามข้อจำกัดของผลิตภัณฑ์ชุมชน ในเรื่องการปรับปรุงพื้นที่อาคารโรงเรือนผลิตเครื่องสำอางให้สอดคล้องกับมาตรฐาน GMP เพื่อเพิ่มมาตรฐานผลิตภัณฑ์ ทั้งนี้ นางสาวสุชาดา ศิริลาภพานิช หัวหน้าทีมวิจัยโรงงานต้นแบบผลิตอนุภาคนาโนและเครื่องสำอาง ร่วมกับ นายเอกรินทร์ ตั้งประภา วิศวกรอาวุโส ฝ่ายงานอาคารสถานที่ร่วมสำรวจลงพื้นที่จริง เพื่อออกแบบและร่างแบบแปลนอาคาร รวมถึง ให้ข้อแนะนำเรื่องวัสดุที่ควรใช้ในการก่อสร้างสอดคล้องกับมาตรฐาน GMP เพื่อให้ทางชุมชนใช้ในการยื่นแบบประกอบการตรวจสอบขึ้นทะเบียนสถานที่ผลิตเครื่องสำอางจาก อย. เพื่อสร้างมาตรฐาน และความน่าเชื่อถือ ขยายโอกาสทางการตลาดให้กับผลิตภัณฑ์ต่อไป
การดำเนินโครงการดังกล่าว เป็นกิจกรรมต่อเนื่องของโครงการในปีงบประมาณ 2565 ซึ่งผลการดำเนินงานที่ผ่านมา ทางทีมวิจัยได้ลงพื้นที่เพื่อจัดอบรมเชิงปฏิบัติการการถ่ายทอดเทคโนโลยี ให้แก่ชุมชนต่างๆ ในพื้นที่ EEC มาแล้วหลายชุมชนได้แก่ ศูนย์ศึกษาการพัฒนาเขาหินซ้อน อันเนื่องมาจากพระราชดำริ/ร่วมกับวิทยาลัยเกษตรและเทคโนโลยีฉะเชิงเทรา จ.ฉะเชิงเทรา, กลุ่มเกษตรผลิตไม้กฤษณา (สวนหอมมีสุข) จ.ระยอง และศูนย์กสิกรรมธรรมชาติมาบเอื้อง จ.ชลบุรี ตามลำดับ